Relacja z rodzicami – dlaczego komunikacja jest istotna

Nie będzie nic odkrywczego w twierdzeniu, że relacja z rodzicami jest istotna. Nie dziwi też fakt, że
relacja z rodzicami pomaga dziecku rozwijać się. W jaki sposób poprzez akty komunikacji wytwarza
się więź między dzieckiem a rodzicem? Dlaczego jest ona istotna? Jak nad nią pracować?
W XIII wieku Cesarz Fryderyk II Hohenstauf nakazał odebrać grupę dzieci ich matkom w celu
sprawdzenia, czy dzieci, do których nie będzie się mówiło, mimo to wytworzą jakiś język. Podłożem
tego wydarzenia była chęć dowiedzenia się, jaki język wykształci się u dzieci jako ten naturalny, dany
przez Boga. Dzieci przekazano mamkom, które oprócz karmienia dzieci nie mogły wchodzić z nimi w
żadną interakcję. W efekcie dzieci, pozbawione kontaktu z kimkolwiek, bardzo szybko zmarły. Dziś to
wydarzenie nazywa się eksperymentem deprywacyjnym.

Okazuje się więc, że do prawidłowego funkcjonowania każdego człowieka potrzebna jest
komunikacja z drugim człowiekiem. Jest to potrzeba nie tylko fizjologiczna, ale również potrzeba
społeczna (potrzeba podtrzymywania więzi z kimś innym). Do tego dochodzi fakt, że poprzez
komunikację i więź z drugim człowiekiem wytwarzamy własną tożsamość i poczucie własnej
odrębności. Szczególnie, jeżeli ten drugi człowiek to dla nas ktoś znaczący.

Przez pierwsze lata naszego funkcjonowania osobami znaczącymi są dla nas opiekunowie, czy też
rodzice. Później, pomimo zmian otoczenia i angażowania się w nowe, znaczące relacje, rodzice
również są dla nas znaczący, czy to w kontekście systemu wartości, czy też norm. Od pewnego
momentu rodzice oraz inne osoby z nimi związane – ich przyjaciele, szeroko pojęta rodzina – stają się
dla nas punktem odniesienia. Pomimo wytworzenia własnej osobowości i własnych poglądów,
zawsze odnosimy je do tego, co przekazała nam rodzina.

W tym kontekście warto wiedzieć, jak się z rodziną komunikować, czy też prościej – jak z rodziną
rozmawiać tak, aby dyskusja o obecnej sytuacji politycznej przy wigilijnym stole nie zmieniła się w
symfonię kłótni, wzajemnych oskarżeń i żalu do innych. Komunikacja z rodziną powinna być
wyważona, aby ten system mógł zadziałać prawidłowo. Jest to odpowiedź banalna, ale jednocześnie
prawdziwa.
Komunikacja w rodzinie nie może być zbyt agresywna, nastawiona na konfrontację. Z drugiej strony
nie może być też całkowicie zależna od innych. Ideałem jest dyskusja o emocjach, zamiast dyskusji
emocjonalnej. Nie powinno też się zakładać złej woli rozmówcy. Próbujmy zrozumieć zanim ocenimy.

Co, jeżeli komunikacja jest w rodzinie nierówna? Wtedy właśnie rodzą się wszelkiego rodzaju
konflikty, w ruch idą emocje. W niektórych przypadkach niezarysowane jasno granice sprawiają ból i
rodzą kolejne konflikty. Gdy sytuacja wydaje się bardzo ciężka i nie jesteśmy w stanie rozmawiać ze
sobą w sposób wyważony, to znak, że może być potrzebna pomoc specjalisty.

Terapia rodzin daje świetne efekty, jeżeli wszyscy członkowie rodziny biorą w niej udział. W trakcie terapii często może
się okazać, że tak naprawdę terapia rodziny powinna przybrać formę terapii małżeńskiej lub wręcz
terapii indywidualnej. Psychoterapia, niezależnie od jej formy, pozwala przepracować nagromadzone
złe emocje, pomaga poradzić sobie z problemami i dostarcza wskazówek do wypracowania
wyważonych sposobów komunikacji w rodzinie.

Autor: Paweł Zalewski