Co tak naprawdę oznacza „bycie twardym”?

Jedna z najczęstszych porad, wpisująca się w typową reakcję osoby, której zwierzamy się
z jakiegoś problemu brzmi: „Musisz być twardy”. Co tak naprawdę oznaczają słowa, które słyszymy, gdy stajemy w obliczu życiowych trudności i jak odnoszą się do świata nauki?

Naukowa definicja twardości
Termin twardość psychiczna został po raz pierwszy zdefiniowany przez Suzane Kobassa
i oznacza zespół cech osobowości, zawierający 3 elementy składowe: zaangażowanie, kontrola i wyzwanie. Osoba twarda psychicznie odczuwa sens wyznawanych przez siebie wartości i dąży do celów, które uznaje za ważne. Charakteryzuje ją wewnętrzne umiejscowienie kontroli, czyli poczucie, że ma wpływ na przeżywane zdarzenia, nie poddaje się biernie losowi, a sytuacje trudne postrzega w kategorii wyzwań – zadań, które trzeba zrealizować. Taki zestaw cech stanowi osobową odporność na stres, predyspozycję do pozytywnego zmagania się z przeciwnościami i wykazuje pozytywne efekty dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

Rozumienie potoczne i jego wpływ na nasze doświadczenia
W rozumieniu potocznym, bycie twardym można definiować jako stawianie czoła problemom i podejmowanie konstruktywnych działań, mających na celu rozwiązanie trudności. Taka interpretacja wydaje się być świetną radą, jednak komunikat „bądź twardy” może być też rozumiany jako sygnał, żeby przestać rozmyślać o swoim problemie, nie dopuszczać so siebie związanych z nim emocji i nie dzielić się przemyśleniami z drugą osobą. W takim znaczeniu bycie twardym nie brzmi już jak pozytywna adaptacyjna na trudne doświadczenie życiowe. Powinniśmy się więc zastanowić, jakie znaczenie ma wysyłany przez nas komunikat, ponieważ osoba doświadczająca ostrego lub chronicznego stresu może być wyjątkowo wrażliwa.

Czy można stać się twardym?
Nie wszyscy tak samo doświadczamy stresu i nie wszyscy potrafimy od razu sobie z nim radzić w konstruktywny sposób. Jest to jednak umiejętność, nad którą warto pracować by minimalizować ryzyko płynących ze stresu zagrożeń. Jak praca nad wszystkimi zdolnościami, wymaga czasu i determinacji, mentorem wspierającym ten proces może być psychoterapeuta, który pokieruje nas w ścieżce rozwoju.

Autor: Magdalena Bawolak

Jankowska, Marzena. „Hardiness jako narzędzie wspomagające radzenie sobie w sytuacji kryzysowej–przegląd badań.” Seria SWSPiZ w Łodzi: Przedsiębiorczość i Zarządzanie 11 (2010): 149-165.