Co powinien gwarantować kontrakt z psychoterapeutą?

Co? Psychoterapia i kontrakt? Niektórzy klienci po latach zdziwieni są, gdy w stosunku do ustalonych w terapii zasad używa się pojęcia kontraktu. Wynika to z potocznego rozumienia pojęcia kontraktu jako prawnie wiążącego dokumentu, który określa pewne warunki. Takie skojarzenia jednoznacznie przywodzą na myśl pracę, sprzedaż i całą moc innych terminów o charakterze ekonomicznym.

Czym nie jest?

Warto już na wstępie zaznaczyć, że kontrakt w terapii nie jest wiążącym obie strony aktem prawnym, za które można wyciągnąć jakieś konsekwencje. Nie jest też tak, że będąc w terapii podpisuje się jakiś dokument. Wręcz przeciwnie, zawarcie kontraktu ma często charakter ustnego omówienia warunków i zasad panujących w kontakcie między terapeutą a klientem. Mogą one mieć charakter bardziej lub mniej ogólny, natomiast w każdym wypadku wymagana jest zgoda klienta[1].

Elementy dobrego kontraktu

Dobry kontrakt zawiera takie elementy jak cel terapii, jej charakter i sposób prowadzenia sesji. Powinien zawierać zapewnienie o poufności i zachowaniu anonimowości przez klienta (do tych dwóch ostatnich zobowiązany jest nie tylko terapeuta, ale również obsługa placówki, jeżeli spotkania odbywają się w takowej). Kontrakt obejmuje także elementy techniczne takie jak zasady odwoływania spotkań, wysokość stawki za spotkania, czas trwania sesji i sposób kontaktu poza sesjami [2]. Kontrakt musi być klarowny i zrozumiały dla klienta.

W trosce o profesjonalizm

O kontrakcie ciężko jest pisać w inny sposób niż ogólnikowo, ponieważ wiele zależy od podejścia, w jakim prowadzona jest terapia. Przedstawione powyżej elementy dobrego kontraktu powinny być wspólne dla wszystkich podejść, choć warto mieć na uwadze, że niektóre z nich mogą występować w mniejszym lub większym natężeniu przy omawianiu kontraktu. Najważniejsza jest akceptacja przez klienta. Jeżeli jakiś element kontraktu nam nie pasuje lub jesteśmy w terapii od miesięcy, ale nadal nie ustaliliśmy kontraktu, to warto zastanowić się nad zmianą terapeuty. Kontrakt wyznacza ramy dobrej psychoterapii, a brak profesjonalizmu w takim zawodzie może przynieść negatywne konsekwencje dla klienta.

Autor: Paweł Zalewski

[1] Stemplewska-Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna: diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

[2] Aleksandrowicz, J.,  Czabała, J. C. (2012). Podstawy psychoterapii. W: Pużyński, S., Rybakowski, J., Wciórka, J. (red.). Psychiatria. Metody leczenia. Zagadnienia etyczne, prawne, publiczne, społeczne. Wrocław: Elsevier Urban&Partner.