Kiedy jedzenie rządzi Tobą
Autor: Lidia Kowalska-Surowy, Psychoterapeuta.
Bulimia nerwowa – jest zaburzeniem odżywiania, które swoje podłoże ma w problemach emocjonalnych.
Jedzenie i to co w bulimii z nim związane staje się niejako tematem zastępczym dla trudności emocjonalnych. Błędne koło objadania się i zachowań kompensacyjnych (wymioty, poszczenie, ćwiczenia fizyczne czy stosowania środków przeczyszczających) to na dobrą sprawę destrukcyjny sposób regulowania emocji, który jest dodatkowo podtrzymywany przez czynniki związane ze standardami urody i piękna.
Pięć cech bulimii
- napady objadania się
– pochłanianie dużej ilości jedzenia w krótkim czasie (są to takie ilości pokarmu, która w tym czasie byłaby niemożliwa do zjedzenia dla większości ludzi)
– utrata poczucia kontroli nad jedzeniem w trakcie epizodu
- Kompensacyjne zachowania, które mają na celu zapobieganie przyrostowi wagi ciała, np.
– prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających, odwadniających, lewatyw itp.
– stosowanie drakońskich diet i głodówek
– nadmiarowe, intensywne ćwiczenia fizyczne
- Objadanie się i zachowania kompensacyjne występują jednocześnie co najmniej dwa razy w tygodniu przez co najmniej trzy miesiące.
- Kształt i waga ciała maja znaczącą role w samoocenie
- Nie ma istotnej niedowagi i zaburzenie nie występuję w przebiegu anoreksji.
Bulimia ma znaczący wpływ na wszystkie obszary funkcjonowania osoby chorej – naukę, pracę, relację z innymi, związki, czas wolny.
Myślenie o jedzeniu i czynności związane z zapobieganiem przytyciu, w sposób dosłowny zaczynają rządzić życiem człowieka. Uporczywe myślenie o wadze i wyglądzie jest zazwyczaj bolesne i uniemożliwia koncentracje na innych sprawach, dostarcza to ogromnej frustracji .
Ludzie z bulimią odczuwają, że są zbyt grubi i obsesyjnie skupiają się na swoich kształtach i wymiarach. Bardzo często najwięcej niepokoju dostarcza wygląd jakiejś konkretnej części ciała, jak brzuch czy biodra. Chorzy mają wiele zachowań związanych ze sprawdzaniem wyglądu o wagi – ważenie się, mierzenie, sprawdzanie poszczególnych części ciała. Jednocześnie sytuacje w których są konfrontowane ze swoimi wymiarami np. w publicznych przymierzalniach, na pływalniach itp. mogą być bardzo trudne i chorzy będą ich unikać. Zachowania osób z bulimią może przechodzić od kontroli wymiarów ciała do jej unikania w zależności czy odnotowali spadek czy wzrost wagi.
Jak pokazują doświadczenia terapeutów, osoby chore na bulimię prawie zawsze mają zaniżone poczucie własnej wartości, negatywne przekonania i zły stosunek do samego siebie! Wczesnodziecięce doświadczenia mogą być źródłem takich problemów.
Wpływ bulimii jest odczuwany także przez otoczenie, a w sposób szczególny przez dzieci osoby chorej. Rodzic z bulimią może przekarmiać lub głodzić dzieci z uwagi na trudności w ocenie prawidłowych nawyków żywieniowych. Dzieci mogą odczuwać także presję przechodzenia na dietę i przesadnego dbania o wygląd i wagę ciała.
Bulimia może być także źródłem kłopotów finansowych nie tylko z uwagi na koszt jedzenia ale także na nadmiarowe zakupy, szczególnie ubrań, których osoby chore często dokonują by poprawić sobie nastrój w obliczu problemów z wyglądem.
Choroba ma wpływ na takie aktywności jak nauka czy praca – niska samoocena, czas przeznaczany na objadania się i np. wymioty utrudniają inne, często bardzo ważne aktywności. Epizody bulimiczne mogą stać się źródłem sporych napięć, osoba chora często chce utrzymać swoje ataki w tajemnicy, potrzebuje w samotności najeść i sprowokować wymioty, a do tego potrzebne są odpowiednie warunki, brak możliwości ich zaspokojenia jest trudny do wytrzymania, gdy np. przyjdą goście lub chory dzieli mieszkanie z innymi osobami.
Bulimia to cierpienie w samotności. Poczucie winy i wstydu prowadzi do izolacji, unikania kontaktu, spotkań, wyjść zwłaszcza gdy w grę wchodzi jedzenie, a to prowadzi do kolejnych frustracji i koło problemu się napędza.
Bulimia powoduje także spustoszenie w organizmie, epizody objadania się i zachowań kompensacyjnych prowadzą do: obrzęków błon śluzowych, skłonności do infekcji, arytmii, trądziku, zatwardzeń i/lub biegunek, chorób zębów, zachłystowego zapalenia płuc, zniszczenia naskórka i paznokci, wypadania włosów.
Psychoterapia – aby odzyskać kontrolę nad swoim życiem
Problem bulimii dotyka coraz większa ilość ludzi i to nie tylko młodych kobiet, ale także mężczyzn i osoby starsze. Psychoterapia to podstawowa metoda leczenia, jeśli Ty lub osoba z Twojego otoczenia zmaga się z tym, nie lekceważ tematu i zgłoś się na konsultację.